Toàn Văn

Thánh Tông Hoàng Đế [ 11 trang ]

Tách câu và Phiên âm

大 越 史 記 本 紀 全 書 卷 之 三 . [1a*1*1]
Đại Việt Sử Ký Bản Kỷ Toàn Thư Quyển Chi Tam.
李 紀 . [1a*2*1]
Lí KỶ.
聖 宗 皇 帝 . [1a*3*1]
Thánh Tông Hoàng Đế.
諱 日 尊 太 宗 長 子 也 其 母 金 天 太 后 枚 氏 初 夢 月 入 懷 因 有 娠 以 順 天 十 四 年 癸 亥 二 月 二 十 五 日 生 于 龍 德 宮 天 成 元 年 𱏺 爲 東 宫 太 子 太 宗 崩 遂 登 太 寳 在 位 十 七 年 壽 五 十 歲 崩 于 會 僊 殿 . [1a*3*5]
[Huý Nhật Tôn, Thái Tông trưởng tử dã. Kì mẫu Kim Thiên Thái Hậu Mai thị, sơ mộng nguyệt nhập hoài, nhân hữu thần, dĩ Thuận Thiên thập tứ niên, Quý Hợi nhị nguyệt nhị thập ngũ nhật, sinh vu Long Đức cung. Thiên Thành nguyên niên, sách vi Đông Cung Thái Tử. Thái Tông băng, toại đăng thái bảo, tại vị thập thất niên, thọ ngũ thập tuế, băng vu Hội Tiên điện].
帝 善 於 繼 承 誠 心 愛 民 重 農 恤 刑 柔 遠 䏻 邇 置 博 士 科 厚 養 廉 禮 文 脩 武 備 海 内 謐 寕 足 爲 良 主 然 疲 民 力 以 築 報 天 之 塔 費 民 財 以 造 霪 潭 之 宫 此 其 所 短 也 . [1a*6*1]
Đế thiện ư kế thừa, thành tâm ái dân, trọng nông tuất hình, nhu viễn năng nhĩ, trí bác sĩ khoa, hậu dưỡng liêm lễ văn, tu vũ bị, hải nội mật ninh, túc vi lương chủ. Nhiên bì dân lực dĩ trúc Báo Thiên chi tháp, phí dân tài dĩ tạo Dâm Đàm chi cung, thử kì sở đoản dã].
乙 未 龍 瑞 太 平 二 年 宋 至 和 二 年 . [1a*8*1]
Ất Mùi, Long Thuỵ Thái Bình nhị niên [Tống Chí Hoà nhị niên].
春 正 月 修 大 内 諸 殿 宇 二 月 以 誕 日 爲 承 天 聖 節 . [1a*8*14]
Xuân, chính nguyệt, tu Đại Nội chư điện vũ Nhị nguyệt, dĩ đản nhật vi Thừa Thiên thánh tiết.
占 城 來 貢 . [1a*9*11]
Chiêm Thành lai cống.
冬 十 . [1a*9*15]
Đông, thập..

Trang: 1a

Dịch Quốc Ngữ


THÁNH TÔNG HOÀNG ĐẾ.

Tên huý là Nhật Tôn, con trưởng của Thái Tông. Mẹ là Kim Thiên Thái Hậu họ Mai, khi trước chiêm bao thấy mặt trăng vào bụng rồi có mang, ngày 25 tháng 2 năm Quý Hợi, Thuận Thiên thứ 14 [1023], sinh vua ở cung Long Đức. Năm Thiên Thành thứ 1 [1028], được sách phong làm Đông Cung Thái Tử. Thái Tông băng, bèn lên ngôi báu, ở ngôi 17 năm [1054- 1072], thọ 50 tuổi [1023-1072], băng ở điện Hội Tiên.

Vua khéo kế thừa, thực lòng thương dân, trọng việc làm ruộng, thương kẻ bị hình, vỗ về thu phục người xa, đặt khoa bác sĩ, hậu lễ dưỡng liêm, sửa sang việc văn, phòng bị việc võ, trong nước yên tĩnh, đáng gọi là bậc vua tốt. Song nhọc sức dân xây tháp Báo Thiên, phí của dân làm cung Dâm Đàm đó là chỗ kém.

Ất Mùi, Long Thuỵ Thái Bình năm thứ 2 [1055], (Tống Chí Hoà năm thứ 2). Mùa xuân, tháng giêng, sửa sang các cung điện trong đại nội.

Tháng 2, lấy ngày sinh nhật làm thánh tiết Thừa Thiên.

Nước Chiêm Thành sang cống.

Mùa đông, tháng 10,