Full text

Thánh Tông Thuần Hoàng Đế (thượng) [ 148 pages ]

Split sentence and Phonetics

大 越 史 記 本 紀 實 錄 卷 之 十 二 . [1a*1*1]
Đại Việt sử ký bản kỷ thực lục quyển chi thập nhị.
黎 皇 朝 紀 . [1a*2*1]
Lê Hoàng Triều KỶ.
聖 宗 淳 皇 帝 [ 諱 思 誠 又 諱 灝 太 宗 第 四 子 也 在 位 三 十 八 年 壽 五 十 六 而 崩 䘮 昭 陵 疆 版 章 帝 創 制 立 度 文 物 可 觀 拓 土 開 厚 真 英 䧺 才 畧 之 主 雖 漢 之 武 帝 唐 之 太 宗 莫 能 過 矣 然 土 木 之 興 逾 於 古 制 兄 弟 之 義 失 於 友 于 此 其 所 短 也 ] . [1a*3*1]
Thánh Tông Thuần Hoàng Đế [Huý Tư Thành, hựu huý Hạo, Thái Tông đệ tứ tử dã, tại vị tam thập bát niên, thọ ngũ thập lục nhi băng, táng Chiêu Lăng. cương, bản chương Đế sáng chế lập độ, văn vật khả quan, thác thổ khai hậu, chân anh hùng tài lược chi chủ, tuy Hán chi Vũ Đế, Đường chi Thái Tông mạc năng quá hĩ. Nhiên thổ mộc chi hưng du ư. cổ chế, huynh đệ chi nghĩa thất ư hữu vu. Thử kì sở đoản dã ].
其 母 光 淑 皇 太 后 吳 氏 清 化 安 定 洞 滂 人 也 . [1a*6*1]
Kì mẫu Quang Thục Hoàng thái hậu Ngô thị, Thanh Hoá, Yên Định, Động Bàng nhân dã.
初 太 后 為 婕 妤 祈 嗣 夢 天 帝 錫 以 僊 童 遂 有 娠 [ 世 傳 太 后 林 誕 時 因 悶 假 寐 夢 至 上 帝 所 上 帝 令 一 僊 童 降 為 太 后 子 僊 童 遲 久 不 肯 行 上 帝 怒 以 玉 笏 拳 其 額 出 血 後 夢 𮗓 遂 生 帝 額 上 隱 然 有 痕 迹 . [1a*7*2]
Sơ Thái hậu vi Tiệp dư, kì tự, mộng thiên đế tích dĩ tiên đồng toại hữu thần [Thế truyền Thái hậu lâm đản thời, nhân muộn giả mị mộng chí Thượng đế sở, Thượng đế lệnh nhất tiên đồng giáng vi Thái hậu, tử, tiên đồng trì cửu bất khẳng hành, thượng đế nộ dĩ ngọc hốt quyền kì ngạch xuất huyết, hậu mộng giác toại sinh đế, ngạch thượng ẩn nhiên hữu ngấn tích..

Page: 1a

Vietnamese Translation


THÁNH TÔNG THUẦN HOÀNG ĐẾ (thượng).

Tên huý là Tư Thành, lại huý là Hạo, là con thứ tư của Thái Tông. Ở ngôi 38 năm, thọ 56 tuổi, băng táng ở Chiêu Lăng.

Vua sáng lập chế độ, văn vật khả quan, mở mang đất đai, cõi bờ khá rộng, thực là bậc vua anh hùng tài lược, dẫu Vũ Đế nhà Hán, Thái Tông nhà Đường cũng không thể hơn được. Nhưng công trình thổ mộc vượt quá quy mô xưa, tình nghĩa anh em thiếu hẳn lòng nhân ái. Đó là chỗ kém vậy.

Mẹ vua là Quang Thục Hoàng thái hậu Ngô thị, người làng Động Bàng, huyện Yên Định, phủ Thanh Hoá. Trước kia, khi còn là Tiệp dư, Thái hậu đi cầu tự, mơ thấy thượng đế ban cho một tiên đồng, thế rồi có thai. (Tục truyền rằng Thái hậu khi sắp ở cữ, nhân thử thả chợp mắt, mơ thấy mình đến chỗ Thượng đế, Thượng đế sai một tiên đồng xuống làm con Thái hậu, tiên đồng chần chừ mãi không chịu đi, thượng đế giận, lấy cái hốt ngọc đánh vào trán chảy máu ra, sau tỉnh dậy, rồi sinh ra vua, trên trán vẫn còn dấu vết lờ mờ