| dt. (967-1028), tự Quân Phục 君复, ẩn sĩ, nhà thơ, từ gia, thư Pháp Gia nổi tiếng đời Bắc Tống, người thôn hoàng hiền nước Đại Lý (nay là thôn Hoàng Hiền 黄賢, Trấn Cừu Thôn 裘村, thành phố Phụng Hoá 奉化), từ nhỏ đã hiếu học, hiếu cổ, thông chư tử bách gia, tính cô độc, cao khiết, điềm đạm, thích bần hàn, không dua danh lợi. Khi trưởng thành, đi chơi đến vùng Giang Hoài 江淮 , hơn bốn mươi tuổi ẩn cư ở Tây Hồ 西湖 (Hàng Châu 杭州), dựng lều cỏ trên núi, thường bơi thuyền đi chơi các chùa miếu quanh tây hồ, kết giao với nhiều cao tăng, chỉ mặc áo trắng. Mỗi khi có khách đến, đồng tử thả cho hạc bay ra, Lâm Bô thấy hạc biết có khách sẽ quay thuyền về. Thừa tướng vương tuỳ rất mến người và thơ ông, thường đến chơi xướng hoạ. Vua Chân Tông nghe danh ông, bèn ban thóc và lụa, lại ra chiếu cho quan phủ cấp tiền tuất. Nhiều người khuyên ông xuất sĩ, nhưng ông không nghe, nói rằng: “Chí ta không thích thê noa, cũng chẳng công danh phú quý, chỉ thấy non xanh nước biếc hợp với lòng ta mà thôi.” (然吾志之所適,非室家也,非功名富貴也,只覺青山綠水與我情相宜). Lâm Bô cả đời chỉ lấy việc trồng mai nuôi hạc làm vui, lại nói rằng: “Lấy mai làm vợ, lấy hạc làm con.” (以梅為妻,以鶴為子 dĩ mai vi thê, dĩ hạc vi tử), nên người đời mới gọi là 梅妻鶴子 mai thê hạc tử. Ông có những câu tuyệt cú về mai, rất có ảnh hưởng đến đời sau như: “cỏ thơm úa hết một mình tươi, chiếm hết phong tình mảnh vườn con. Bóng xiên ánh nước nước trong vắt, hương thầm khẽ động nguyệt hoàng hôn.” (众芳摇落獨暄妍, 占盡風情向小園。疏影横斜水清淺,暗香浮動月黄昏). Khi già, Lâm Bô tự làm mộ cho mình ở bên cạnh lều. Lại viết thơ rằng: “Núi xanh trên hồ trước lều cỏ, loà xoà tua trúc cạnh mộ ta.” (湖上青山對結廬,墳前修竹亦蕭疏). Ông mất năm 1028, thọ sáu mươi mốt tuổi, được vua Tống Nhân Tông đặt thuỵ là hoà tịnh tiên sinh 和靖先生. Tác phẩm còn lại gồm ba bài từ và ba trăm bài thơ. Người đời sau sưu tập lại thành cuốn lâm hoà tịnh tiên sinh tập (xem Tống Sử và Lâm Bô Truyện của Tang Thế Xương). Trúc Tưởng Hủ nên thêm tiết cứng, Mai Lâm Bô đâm được câu thần. (Tự thán 81.4). x. Tiên Bô, Bô tiên, Lâm Bô, Lão Bô. |
