Tự Điển Chữ Nôm Dẫn Giải
Nôm Characters with Quotations and Annotations
GS.TSKH Nguyễn Quang Hồng.

Quốc Ngữ hoặc Hán-Nôm:

Phần giải nghĩa
歛 kém
#C2: 歛 liễm
◎ Thua, không bằng.

灡秋水湼春山 花悭 輸𧺀柳𪬡歛撑

Làn thu thuỷ, nét xuân sơn. Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.

Truyện Kiều, 1b

歛 kiếm
#C2: 歛 liễm
◎ Như 劔 kiếm

固𡨸哴春不再來 沛歛准尋 尼結伴

Có chữ rằng “Xuân bất tái lai”. Phải kiếm chốn tìm nơi kết bạn.

Ca trù, 13b

歛 lẻm
#C2: 歛 liễm
◎ Trỏ mức độ cao của màu đen.

壁𪿙顛歛 如𬊐 觜(箒也)𨮉別𱥯苫扜別包

Vách vôi đen lẻm (nhẻm) như tro. Chổi [nguyên chú: “chửu” dã: chổi vậy] cùn biết mấy, rơm vò biết bao.

Sơ kính, 32a

歛 liếm
#C2: 歛 liễm
◎ Thè lưỡi quẹt vào.

断官𠰺󰝡𠄼㝵𪠞朱 𤞻咹𬚸麻𤞻庄咹吏歛𪮏[真]

Đoạn [rồi] quan dạy đem năm người đi cho hùm ăn thịt, mà hùm chẳng ăn, lại liếm tay chân.

Ông Thánh, 7a

歛 liệm
#C2: 歛 liễm
◎ Như 殮 liệm

遺骸抇拉𧗱茹 𱜢𱺵衾歛𱜢 𱺵䘮斎

Di hài nhặt sắp về nhà. Nào là khâm liệm, nào là tang chay.

Truyện Kiều, 35b

歛 lốm
#C2: 歛 liễm
◎ Lốm đốm: có nhiều điểm màu rải rác không đều.

歛點牢疎 法派霜疎

Lốm đốm sao thưa. Phấp phới sương thưa.

Sơ kính, 38a

歛 lượm
#A2: 歛 liễm
◎ Co, thu, khiến gọn lại.

獅子翁端 𬌥柴佑 𡂰檀越歛舍迎昂

Sư tử ông Đoan, trâu thầy Hựu. Răn đàn việt lượm [thu mình] xá nghênh ngang.

Cư trần, 28a

昆𡛔意歛 𪾺𪖫拔渃𪾺浪

Con gái ấy lượm [xịu] mắt mũi, bạt [gạt] nước mắt rằng.

Truyền kỳ, III, Xương Giang, 2a

咳𠊛君子𠫾󰠲妬 旦景 牢麻𨅸歛𢬣

Hỡi người quân tử đi đâu đó. Đến cảnh sao mà đứng lượm [khoanh] tay.

Xuân Hương B, 8b

#C2: 歛 liễm
◎ Nhặt nhạnh.

𤽗黄卞哰几咍𣵰 蒸𥪞㳥泡 𢱎𡑪收歛𥙩

Ngươi Hoàng bèn rao kẻ hay lặn, chưng trong sóng bào bới cát thu lượm lấy.

Truyền kỳ, III, Xương Giang, 3b

歛 nhẻm
#C2: 歛 liễm
◎ Xỉn màu, tối màu.

壁𪿙顛歛如𬊐 觜𨮉別𱥯苫扜別包

Vách vôi đen nhẻm như tro. Chổi cùn biết mấy rơm vò biết bao.

Sơ kính, 32a

歛 sớm
#C2: 歛 liễm
◎ Như 欥 sớm

歛遙買合女𣈜㐌珊

Sớm dao [sáng sớm] mới họp, nửa ngày đã tan.

Phật thuyết, 9a

𧇊歛𤎜𤍑畑盤若 歆埋𣳮瀝渃摩訶

Khuya sớm sáng choang (chong) đèn Bát Nhã. Hôm mai rửa sạch nước Ma Ha.

Hoa Yên, 32b

〄 Vào thời gian ban đầu, không muộn.

䅘麥 穭歛魯俱顛黄

“Lai mạch”: lúa sớm trổ câu đen vàng.

Ngọc âm, 31b

󰣑別㕠它群院院 悶涓𢧚挼噐瀘瀘

Sớm biết song đà còn vẹn vẹn. Muộn quen nên nỗi khí lờ lờ.

Hồng Đức, 62a