Poems of Hồ Xuân Hương : 檯看春 - Đài khán xuân


檯看春Đài khán xuân
淹愛朝春細看檯
凌凌庒𣵲𡭧塵埃
𠀧回招墓鍾㖗㳥
没淎喪滄渃論𡗶
𱦧愛𠦳重坤撒𣴓
源恩𨷈丈𥚯𣾺潙
鬧鬧極樂羅兜佐
極樂羅低𠃩𤑟𨑮
Êm ái, chiều xuân tới khán đài
Lâng lâng chẳng bợn chút trần ai.
Ba hồi chiêu mộ chuông gầm sóng.
Một vũng tang thương nước lộn trời.
Bể ái nghìn trùng khôn tát cạn.
Nguồn ân muôn trượng dễ khơi vơi.
Nào nào cực lạc là đâu tá?
Cực lạc là đây, chín rõ mười.
Ghi chú
Nhân vật ở đây thuộc vào Phật giáo Đại thừa. Bụi trần gian hay bụi đỏ nói tới thế giới có thể tàn lụi của luân hồi. Thậm chỉ ngày nay người nghèo vẫn tự gọi mình là bụi đời. Bể tình yêu và ân huệ bao la bắt nguồn từ lời nguyền của Bồ tát để cứu giúp tất cả các chúng sinh hữu tình và trong cố gắng từ bi -- lòng tốt và từ bi – một trong những “hoàn thiện” của Phật giáo. Vậy mà niết bàn ở đây trên trái đất này và sống quanh ta, nếu chúng ta tỉnh táo, như trong những dòng sau của Lê Thánh Tông (1442-1497):
Đến đây thấy cảnh thấy người,
tuy vui đạo Phật chưa nguôi lòng trần.
(trích dẫn trong Thái Bạch, Thơ Hồ Xuân Hương, trang 40)
Trong bài thơ này, Hồ Xuân Hương chơi chữ theo thanh của ai. Êm ái nghĩa là dịu ngọt hay dịu dàng. Ai, với thanh khác, như trong trần ai, nghĩa là “bụi” Ái và ân trong các câu năm và sáu có thể được đọc theo chiều đứng như một từ, ái-ân, nghĩa là tình yêu, cũng hệt như từ ngay tiếp đó trong câu năm và sáu—nghìn và muôn—có thể được đọc theo chiều đứng nghĩa là “bao la”, dường như từ bi đang lan toả qua toàn bộ bài thơ. Bụi và tan biến làm phát sinh tình yêu.