Tự Điển Chữ Nôm Dẫn Giải

Nôm Characters with Quotations and Annotations

Prof. Nguyễn Quang Hồng.

Quốc Ngữ or Hán-Nôm:

Entry 計

計 gầy

#C2: 計 kế

◎ Cơ thể thiếu chất mỡ, teo tóp lại.

或因汝昆計变折末

Hoặc nhân nhớ con, gầy biến chết mất.

Phật thuyết, 20b

〇対{阿計}庄哀𫀅朔

Đói gầy chẳng ai xem sóc.

Phật thuyết, 19b

計 ghế

#C2: 計 kế

◎ Đồ dùng để ngồi.

長机計曳山顛

“Trường kỷ”: ghế dài sơn đen.

Ngọc âm, 38a

計 kê

#C2: 計 kế

◎ Loài cây thuộc ngũ cốc, hạt nhỏ màu vàng.

栗米乳斉紇計

“Lật mễ” nhỏ tày hạt kê.

Ngọc âm, 32a

◎ Chêm dưới cho khỏi lệch hoặc cho cao hơn.

床足真棖達計

“Sàng túc”: chân giường đặt kê.

Ngọc âm, 38a

計 kể

#A2: 計 kế

◎ Tính đến. Ghi nhận.

量計所恩那𫶸庄咍 󰠃隊

Lường kể thửa ơn nạ, trời chẳng hay cùng đòi [nói về công ơn mẹ, trời cũng không thể theo kịp].

Phật thuyết, 34a

〇計𣈜昆渃算潮落

Kể ngày con nước toan triều [dâng lên] rặc [rút xuống].

Ức Trai, 27b

〇𡲤𪡔咴吸𣈜計朋𢆥

Vả ra hoi hóp, ngày kể bằng năm.

Truyền kỳ, II, Long Đình, 12a

〇斈拯別浪𫨩之奇騎頭𠊛計㐌𠀧畨

Học chẳng biết rằng hay chi cả. Cưỡi đầu người kể đã ba phen.

Yên Đổ, 12a

#C2: 計 kế

◎ Nói ra, thuật lại sự tình.

婆阿蛮計覩事畧奏𪻟

Bà A Man kể đủ sự trước tâu vua.

Cổ Châu, 6b

〇𨢇呵共計𫏾𨍦每𠳒

Rượu khà cùng kể trước sau mọi lời.

Chinh phụ, 31b

〇白師買計寒温𨃴頭

Bạch [nói, thưa] sư mới kể hàn ôn gót đầu.

Phan Trần, 5b

〇從容買計事𣈜寒微

Thong dong mới kể sự ngày hàn vi.

Truyện Kiều, 48b

計 kế

#A1: 計 kế

◎ Mưu chước, mẹo mực.

計排柴伵共饒時埋𡗶共𠵌牢如𠅜

Kế bày thầy tớ cùng nhau. Thời mai trời cũng nghe sao như lời.

Thiên Nam, 100a

〇监踈老母𡥵㐌性特沒計窒咍

Dám thưa lão mẫu, con đã tính được một kế rất hay.

Thạch Sanh, 12a