Tự Điển Chữ Nôm Dẫn Giải

Nôm Characters with Quotations and Annotations

Prof. Nguyễn Quang Hồng.

Quốc Ngữ or Hán-Nôm:

Entry 治

治 chệ

#C2: 治 trị

◎ Chễm chệ: dáng ngồi bệ vệ, vẻ kẻ cả.

𥪝民𱥯仉特朋碎占治𥢆命沒詔𡎢

Trong dân mấy kẻ được bằng tôi. Chễm chệ riêng mình một chiếu ngồi.

治 trị

#A1: 治 trị

◎ Cầm quyền cai quản thiên hạ.

𡗶生聖主萬年扱𪮏𫀅治𦊚边順和

Trời sinh thánh chúa vạn niên. Chắp tay xem trị, bốn bên thuận hoà.

〇治民初立𢚸朱正

Trị dân sơ lập lòng cho chính.

〇治特𠄩𨒒𦊚冬歳享計用外󰮏𨒒𢆥

Trị được hai mươi bốn đông. Tuổi hưởng kể ròng ngoài sáu mươi năm.

〇 󱙹辱因𡢐特顕荣𡾵𡗶綏治󱢨梗桂蘭

Trước nhọc nhằn, sau được hiển vinh. Ngôi trời nối trị, chen cành quế lan.

〄 Đất nước thái bình, dân tình yên vui.

仍為主聖謳𠁀治可計身閑惜歲殘

Những vì chúa thánh âu đời trị. Khá kể thân hèn tiếc tuổi tàn.

〇𢜠台渃治民安英聖㛪䝨𦊚𣷭𫜵碎

Mừng thay nước trị dân yên. Anh thánh em hiền, bốn bể làm tôi.

◎ Ngăn chặn, trừng phạt.

碎提𠄩字𲋄雷獄尼底治排碎奸邪

Tôi đề hai chữ “Phong Lôi”. Ngục này để trị bầy tôi gian tà.

〄 Chạy chữa cho khỏi bệnh.

𠳨所斫時浪助風治氣𫾕所襊時仍陳皮附子

Hỏi thửa chước thời rằng chữa phong trị khí. Mò thửa nang thời những trần bì phụ tử.

〇麋𱺵狔温中益氣利五臟󰬷治虚劳

“My” là nai, ôn trung ích khí. Lợi ngũ tạng vả trị hư lao.