Tự Điển Chữ Nôm Dẫn Giải

Nôm Characters with Quotations and Annotations

Prof. Nguyễn Quang Hồng.

Quốc Ngữ or Hán-Nôm:

Entry 寅

寅 dằng

#C2: 寅 dần

◎ Dùng dằng: Như 孕 dằng

用寅呂於呂𠫾盘𨆢倂細𭛣𫩝渚衝

Dùng dằng lỡ ở lỡ đi. Bàn lui tính tới việc gì chửa xong.

Dương Từ, tr. 17

寅 dần

#C1: 寅 dần

◎ Chi thứ ba trong 12 chi, thường dùng trong lịch cũ để gọi tên thời gian (giờ, ngày, tháng, năm). Giờ Dần: khoảng 5-6 giờ sáng.

玄酒渃謹除寅

“Huyền tửu”: nước kín [lấy, gánh] giờ Dần.

Ngọc âm, 45a

〇𠬠𢆥特𠇍𣎃春𠬠𣈜特𠇍𣉹寅𣌋𣈕

Một năm được mấy tháng Xuân. Một ngày được mấy giờ Dần sớm mai.

Lý hạng, 46a

◎ Từ từ, lần lượt chuyển biến theo thời gian.

寅寅援淨時㭲𣘃㐌𬕳梗槯散索

Dần dần vén tạnh, thời gốc cây đã trốc, cành chồi tan tác.

Truyền kỳ, I, Mộc miên, 44a

〇渃楊㦖洅𣳢寅焒縁

Nước dương muốn tưới nguội dần lửa duyên.

Cung oán, 2a

〇寅迦耒仕料𧗱故鄕

Dần dà rồi sẽ liệu về cố hương.

Truyện Kiều, 52b

〇形𡶀寅寅濕𠀿

Hình núi dần dần thấp xuôi.

Tự Đức, II, 1a

〇𬙞𢆥没會青雲英才閙𠽋寅寅買𦋦

Bảy năm một hội thanh vân. Anh tài náo nức dần dần mới ra.

Đại Nam, 32b

◎ Dùng gậy hoặc vật cứng đập liên tục.

𫽄紆𦓡𦇒𫽄寅𦓡𤴬

Chẳng vò mà rối, chẳng dần mà đau.

Truyện Kiều, 27a

寅 dờn

#C2: 寅 dần

◎ Màu xanh tươi tốt.

撑寅核𥡗

Xanh dờn (rờn) cây mạ.

Ngọc âm, 31b

寅 rần

#C2: 寅 dần

◎ Rần rật: ngọn lửa to và xao động.

侯边𠄩𢩵弁紳𦅰斟枕解蠟寅秩炵

Hầu bên hai dãy biền thân [trỏ quan văn, quan võ]. Đệm chăm chắm giải (trải), sáp rần rật chong.

Nhị mai, 38b