Tự Điển Chữ Nôm Dẫn Giải

Nôm Characters with Quotations and Annotations

Prof. Nguyễn Quang Hồng.

Quốc Ngữ or Hán-Nôm:

Entry 吏

吏 lại

#A1: 吏 lại

◎ Chức quan nhỏ.

户終固几吏𫅷拱𥪞衙役吏𱺵慈心

Họ Chung có kẻ lại già. Cũng trong nha dịch lại là từ tâm.

Truyện Kiều, 13b

〄 Bộ Lại: bộ quản về quan chức ở nước ta thời xưa.

一辰部吏部兵二辰部户部刑拱衝次𠀧辰特部工若朋部礼𥛉翁碎𱸳

Nhất thời bộ Lại bộ Binh. Nhì thời bộ Hộ bộ Hình cũng xong. Thứ ba thì được bộ Công. Nhược bằng bộ Lễ, lạy ông tôi về.

Lý hạng, 3a

#C1: 吏 lại

◎ Đến, tới, chuyển động đến gần (đi lại: lui tới).

盎那多吏及席㝵外咹㕵

Ang nạ đi lại gặp tiệc, người ngồi ăn uống.

Phật thuyết, 36a

〇信𠫾䋦吏共饒几𢪲𱠴玉𠊛𢭂捽牙

Tin đi mối lại cùng nhau. Kẻ nâng niu ngọc, người trau chuốt ngà.

Phan Trần, 2b

〇賒吏吝洡別𥙩𧵑之𫜵迻

Xa lại [tới] lặn lội, biết lấy của chi làm đưa.

Truyền kỳ, I, Khoái Châu, 31a

◎ Tiếng tỏ ý tình thái gia tăng (còn hơn nữa, thêm vào đó).

吏𬼀[𧋻]蛭店亏庄南

Lại nhiều rận chấy, đêm khuya chẳng nằm.

Phật thuyết, 37a

〇待葛󱭨鐄群吏沛饒畨瀘淥

Đãi cát kén vàng, còn lại phải nhiều phen lựa lọc.

Cư trần, 29a

〇猿鶴庄恨吏仍傷

Vượn hạc chăng hờn lại những thương.

Ức Trai, 26a

〇乙吏礼准意𫜵治所

Ắt lại lấy chốn ấy làm trị sở.

Cổ Châu, 12a

〇𫏻吏美𱏺𪡔固字黄麻遣翁聖枢离蜂讀

Sau lại mở sách ra, có chữ vàng, mà khiến ông Khu-li-ong đọc.

Ông Thánh, 2b

〇吏強迷𢠨心神吏強𥪸朗秦銀𫽄𦋦

Lại càng mê mẩn tâm thần. Lại càng đứng lặng tần ngần chẳng ra.

Truyện Kiều, 3a

〄 Tiếng trỏ sự tình diễn ra ngược lại, không thuận lẽ.

責𡗶牢吏扒𫅷底𠊛蹎踸眜𤍶困台

Trách trời sao lại bắt già. Để người chân chậm mắt loà khốn thay.

Thạch Sanh, 7a

〇迻簮払吏𬈋䁩妾嗔迻𠬠排書𠹲辞

Đưa trâm chàng lại làm ngơ. Thiếp xin đưa một bài thơ giã từ.

Vân Tiên, 6a