Tự Điển Chữ Nôm Dẫn Giải
Nôm Characters with Quotations and Annotations
Prof. Nguyễn Quang Hồng.

Quốc Ngữ or Hán-Nôm:

Entry
冬 chông
#C2: 冬 đông
◎ Chông chênh: Chênh vênh. Vẻ không vững, không yên ổn.

氈𩄲箕阁怒楼冬貞

Chen mây kìa gác nọ lầu chông chênh.

Sứ trình, 15b

情初赤壁塘姑舅 縁𪦲冬征道 唱随

Tình xưa chếch mếch đường cô cậu. Duyên mới chông chênh đạo xướng tùy.

Giai cú, 11b

冬 đong
#C2: 冬 đông
◎ Đo lường dung tích.

升量 冬木苔升 斗量 苔斗計庄掣之

“Thăng lượng”: đong múc đầy thăng. “Đấu lượng”: đầy đấu kể chăng xiết gì.

Ngọc âm, 43a

秋清䏾𤑟𨑮 分𠓇 壼瀝香冬𱥯斛苔

Thu thanh bóng tỏ mươi phần sáng. Hồ sạch hương đong mấy hộc đầy.

Hồng Đức, 9b

◎ Long đong: gian nan vất vưởng.

㝵自呂𨀈竜冬 𡗶吹𠦳埮󰝡𢚸旦低

Người từ lỡ bước long đong. Trời xui ngàn dặm đem lòng đến đây.

Phan Trần, 20a

㐌生𦋦數龍冬 群[芒]𥙩刼𦟐紅特𫳵

Đã sinh ra kiếp long đong. Còn mang lấy kiếp má hồng được sao.

Truyện Kiều, 17b

竜冬𱥯會岋𡹡𱥯番

Long đong mấy hội, gập ghềnh mấy phen.

Nhị mai, 12a

◎ Đong đanh: đỏng đảnh, đành hanh.

𥘷造化冬釘過𢞆 𣩂𪶊𠊛𨕭𣴓麻制

Trẻ tạo hoá đong đanh quá ngán. Chết đuối người trên cạn mà chơi.

Cung oán, 3a

◎ Đong đưa: chuyển qua chuyển lại (mắt liếc qua liếc lại).

師兄齋拙娓𫅷冬迻

Sư huynh chải chuốt, vãi già đong đưa.

Sơ kính, 10b

◎ Đòng đong: loài cá nhỏ ở đồng nước.

亇同冬

Cá đòng đong.

Nam ngữ, 77b

冬 đông
#A1: 冬 đông
◎ Mùa cuối cùng trong năm (sau mùa thu).

論課冬恒如𤇮

Trọn thuở đông [mùa đông] hằng nhờ bếp.

Ức Trai, 15b

𢆥意务冬焒𤈜内武平原

Năm ấy mùa đông, lửa cháy nội Vũ Bình Nguyên.

Cổ Châu, 17b

愁𨱽𣈜𥐆冬陀𨖅春

Sầu dài ngày vắn đông đà sang xuân.

Truyện Kiều, 38a

#C1: 冬 đông
◎ Chuyển từ thể lỏng sang thể rắn.

世界 冬𢧚玉蔑瓢

Thế giới đông nên ngọc một bầu.

Ức Trai, 8a

泖各聖合吏冬年丸泊卒冷

Máu các thánh hợp lại, đông nên hòn bạc tốt lành.

Ông Thánh, 7b

𪮏如𱿄𦱊鎫 䏧如𦟐𤽸冬

Tay như mầm tranh mềm. Da như mỡ trắng đông.

Thi kinh, II, 40a

◎ Có nhiều người trong một phạm vi nào đó.

𠳒𣦍 冬𩈘𥪞外

Lời ngay đông mặt trong ngoài.

Truyện Kiều, 25b

栗達蹎𫛈欺 壙永 喓𡁼𩈘渃𣇜渡冬

Lật đật chân cò khi quãng vắng. Eo sèo mặt nước buổi đò đông.

Giai cú, 8b

冬 rung
#C2: 冬 đông
◎ Xao động.

鈴玎 岳馭冬冬

“Linh đinh”: nhạc ngựa rung rung.

Ngọc âm, 48b