Toàn Văn


Thái Tông cao Hoàng Đế [ 152 trang ]

Tách câu và Phiên âm

. [1a*1*1]
Đại Việt sử ký bản kỷ thực lục quyển chi thập.
. [1a*2*1]
Lê Hoàng Triều KỶ.
. [1a*3*1]
Thái Tổ Cao Hoàng Đế.
[ . [1a*3*6]
[Đế tính Lê, huý Lợi, Thanh Hoá Lương Giang Lam Sơn hương dã.
. [1a*3*19]
tại vị lục niên, thọ ngũ thập nhất, táng Vĩnh Lăng.
. [1a*3*30]
nhân Đế đoạt khởi nghĩa binh tước bình Minh tặc.
. [1a*4*10]
Thập niên nhi thiên hạ đại định.
. [1a*4*17]
Cập tức vị, định luật lệnh, chế lễ nhạc, thiết khoa mục, trí cấm vệ, kiến quan chức, lập phủ huyện, thu đồ tịch, sáng học hiệu, khả vị hữu sáng nghiệp chi hoằng mô hĩ.
] . [1a*5*19]
Nhiên đa kị, hiếu sát, thử kì sở đoản dã].
. [1a*6*1]
Sơ đế tam thế tổ huý Hối, thường nhất nhật du Lam Sơn, kiến chúng điểu quần phi tường nhiễu ư Lam Sơn chi hạ, nhược chúng nhân tụ hội chi trạng, viết: "Thử tất giai xứ dã, nhân tỉ cư yên.
. [1a*8*7]
Tam niên nhi sản nghiệp thành.
. [1a*8*13]
Tự thị thế vi nhất phương quân trưởng.
. [1a*9*3]
Hối sinh Đinh khắc thừa kì gia, hữu chúng sinh thiên dư nhân, thê Nguyễn thị..

Trang: 1a

Dịch Quốc Ngữ


KỶ NHÀ LÊ.

THÁI TỔ CAO HOÀNG ĐẾ.

Vua họ Lê, tên huý là Lợi, người hương Lam Sơn, huyện Lương Giang, trấn Thanh Hoá [Chú giải]. Ở ngôi 6 năm, thọ 51 tuổi [Chú giải], táng ở Vĩnh Lăng.

Vua hăng hái dấy nghĩa binh đánh dẹp giặc Minh. Sau 10 năm thì thiên hạ đại định. Đến khi lên ngôi, đã ấn định luật lệnh, chế tác lễ nhạc, mở khoa thi, đặt cấm vệ, xây dựng quan chức, thành lập phủ huyện, thu nhập sách vở, mở mang trường học, có thể gọi là có mưu kế xa rộng mở mang cơ nghiệp. Song đa nghi, hiếu sát, đó là chỗ kém.

Trước kia, tổ ba đời của vua tên huý là Hối, một hôm, đi chơi Lam Sơn, thấy đàn chim bay lượn quanh chân núi, như hình ảnh nhiều người tụ họp, bèn nói: "Đây chắc hẳn là chổ đất tốt", rồi dời nhà đến ở đấy. Sau 3 năm thì thành sản nghiệp. Từ đó, đời đời làm quân trưởng một phương. Hối sinh ra Đinh, nối được nghiệp nhà, có tới hơn 1 nghì tôi tớ, lấy vợ là Nguyễn Thị